فناوری و رسانه

پرمخاطب ترین رسانه در جهان، تلویزیون است و این آمار در ایران به مراتب بیشتر است و این تنوع و کثرت مخاطب به دلیل وجود صدا و تصویر به طور هم زمان است و در سال های اخیر شاهد توانایی پخش مستقیم و زنده نیز بر این جذابیت افزوده است. تلویزیون گر چه در بدو ورود به ایران چندان مورد توجه قرار نگرفت و حتی برخی آن را نامحرمی در محیط خانوادگی محسوب می کردند، اما با گذشت زمان جای خود را در خانواده های ایرانی باز کرد بطوری که برنامه های نیمه وقت صدا و سیمای ایران به برنامه های 24 ساعته و از 2 شبکه به 7 شبکه ارتقاء یافت. تلویزیون به علت قابلیت استفاده از تصویر در تمام حیطه ها جذابیت مخصوص به خود دارد. تلویزیون قابلیت تغییر فرهنگ جامعه را داراست و به همین علت است که صدا و سیمای جمهوری اسلامی زیر نظر رهبری جامعه اسلامی اداره می شود تا این که مورد سوء استفاده جناح ها و گروه ها و دسته ها قرار نگیرد. امروزه طبقه متوسط و مذهبی جامعه که توانایی اتصال به شبکه های ماهواره ای را ندارند از تلویزیون به عنوان بهترین رسانه جمعی استفاده می کنند و همواره نقد و نظر درباره این رسانه بیشتر و پرجنجال تر از بقیه رسانه ها بوده است و حتی رسانه هایی چون روزنامه ها و مجلات برای جذب مخاطبان خود به تلویزیون و جذابیت های آن متوسل می شوند.

در سال 1900 میلادی مظفرالدین شاه به فرانسه سفر کرده و با دیدن دستگاه سینماتوگراف مجذوب آن شد. به دستور شاه دستگاه سینماتوگراف خریداری شد و اولین فیلمبردار همان عکاس دربار بود. سینما پس از مطبوعات و رادیو و تلویزیون یکی از وسایل ارتباط جمعی و از رسانه های همگانی نسبتاً جدید است که فرهنگ خاص خود را نیز اقتضا می کند. بشر پس از دو دوره فرهنگ گفتاری و نوشتاری اکنون به دروازه فرهنگ تصویری با گستردگی فراوانش وارد می شود. سینما یکی از پیشرفته ترین رسانه های همگانی است که انواع هنرها را با پیچیده ترین تاکتیک ها جمع آوری نموده است.(4)

در سال1319 رادیو وارد ایران شد. رادیو رسانه ای است صوتی که با استفاده از امواج به انتقال مطالب می پردازد. در ابتدا فقط یک شبکه رادیویی ملی در ایران وجود داشت اما اکنون هر استان دارای شبکه رادیویی محلی و اضافه بر آن شبکه های رادیویی سراسری متفاوتی از قبیل فرهنگ، معارف، قرآن، جوان و ... وجود دارد. این تنوع شبکه ها فرد را در انتخاب آزاد می گذارد و طبعاً انتخاب راحت تر خواهد بود. رادیو با تمام فوائدش که از جمله آن، دسترسی همیشگی به آن(حتی بدون برق) است دارای نواقصی است، رادیو از نعمت تصویر بی بهره است و مسئولان و مجریان رادیو باید تمام توان و نیروی هنری خود را صرف صدا کنند تا از این طریق فضا سازی مناسبی در ذهن شنونده ایجاد کند. شنونده اگر از موسیقی برنامه خوشش نیاید دیگر رادیو کارآیی خود را از دست می دهد اما همین مسأله اگر در مورد تلویزیون بوجود آید با قطع صدا همه چیز را از دست نمی دهد بلکه می توان کماکان از تصویر استفاده کرد و لذت برد.

مجله رسانه ای است مکتوب، دارای صفحاتی بیشتر از روزنامه، با اهداف خاص و از پیش تعیین شده. متوسط یک مجله از 20 صفحه تا 300 صفحه نیز وجود دارد که البته تعداد صفحات بالا، بیشتر اختصاص به مجلات و نشریات تبلیغی دارد. در کشور ما به طور متوسط حدود 500 عنوان مجله با تیراژهای بسیار بالا به چاپ می رسد که در بازه های زمانی: هفته نامه، گاهنامه، ماهنامه، دوماهنامه، فصلنامه، سالنامه و انواع و اقسام مختلف دیگر به دست خوانندگان می رسد. در تقسیم بندی مجلات می توانیم آن ها را به نشریات زرد و غیر آن تقسیم کنیم. مجلات زرد آن دسته از نشریات هستند که با جنجال و هیاهو سعی در جذب مخاطب دارند. هدف در این مجله ها جذب مخاطب(به هر وسیله ای) و به دنبال آن سود اقتصادی است. این نشریات در ارائه مسایل و مشکلات اقتصادی جامعه چند راه پیش می گیرند: 1. بزرگنمایی، اغراق و زیاده روی در بیان مشکلات اقتصادی و... تا این که افکار عمومی مشوش شده و راه تفهیم و تفاهم منطقی و عاقلانه بسته شود. 2. سطحی سازی و نادیده گرفتن مسایل عمقی و اخذ نتایج سریع و غیر منطقی(3) 3. رواج مصرف گرایی مثل تبلیغات زیبایی اندام، کالاها و لوازم آرایشی 4. مطالب وحشتناک و حوادث تلخ همراه با تیترهای دلهره آور که باعث رواج و شکستن قبح و زشتی این اعمال می شود.

روزنامه رسانه ای است که به صورت روزانه جدیدترین اخبار و اطلاعات را در حوزه های مختلف فرهنگی، هنری، ورزشی، سیاسی و اقتصادی به اقشار مختلف جامعه ارائه می دهند. همواره روزنامه ها به صورت مکتوب منتشر می شوند و این مکتوب بودن آثار مثبت و منفی فراوانی به دنبال دارد که مسئولین دست اندرکاران روزنامه ها به هدف دستیابی به آثار مثبت آن تلاش می کنند. امروزه در کشور ما حدود 35 عنوان روزنامه ها با تیراژ نسبتاً بالایی به چاپ می رسد و این در حالی است که پرتیراژترین آن ها روزنامه جام جم است که در مقایسه با جمعیت حدود 70 میلیونی ایران عددی ناچیز محسوب می شود. و این در حالی است که تعداد قابل توجهی از این روزنامه ها صرفاً اقتصادی یا سیاسی بوده و مورد توجه و استفاده گروه و قشر خاصی از مردم قرار می گیرد

اهداف و انتظارات آموزشی متمم در این درس

کد درس: ۴۲۶۷۳

پیش نیاز مطالعه درس تعریف رسانه:

درس تعریف رسانه را می‌توانید به صورت مستقل و بدون مطالعه درس دیگری بخوانید. با این حال، متمم این درس را به عنوان زیرمجموعه‌ای از مجموعه درس‌های مدیریت رسانه در کسب و کارها می‌داند. بنابراین، با مطالعه‌ی معرفی درس مدیریت رسانه جایگاه این بحث را در فضای کلی درس، بیشتر و بهتر درک خواهید کرد.

از دوستان عزیز متممی انتظار می‌رود پس از مطالعه این درس:

تعریف رسانه را به خاطر بسپارند.

بتوانند مفهوم رسانه های جمعی یا رسانه های انبوه را توضیح دهند و برای آنها مثال بزنند.

بتوانند حداقل دو ویژگی کلیدی رسانه های جمعی را ذکر کنند.

بین رسانه های جمعی و رسانه های اجتماعی تمایز قائل شوند.

دو اصطلاح شبکه های اجتماعی (Social Networks) و رسانه های اجتماعی (Social Media) را به جای یکدیگر به کار نبرند.

واژه‌ی رسانه در زبان فارسی واژه‌ی نسبتاً جدیدی محسوب می‌شود.

این واژه که گاه به معنای مفرد و گاه به معنای جمع به کار می‌رود، معادلی برای واژه‌ی Medium (رسانه) و نیز Media (رسانه‌ها) است.

همان‌طور که از واژه‌ی رسانه هم مشخص است، ماموریت رسانه، رساندن است: رساندن حرف‌ها و پیام‌ها و دیدگاه‌های من و شما به فرد یا افراد دیگر.

مستقل از تاریخچه‌ی این واژه، امروزه معمولاً آنچه به عنوان رسانه در گفتگوها و مقالات و نوشته‌های ما مورد استفاده قرار می‌گیرد، به رسانه های ارتباطی (Communication Media) اشاره دارد.

متخصصان رسانه تاکید دارند که بین رسانه (به عنوان بستر ارتباط) و ابزارهای رسانه‌ای (مثلاً میکروفون، موبایل، رادیو و تلویزیون) تمایز قائل شویم.

ما هم می‌کوشیم تا حد امکان به این تعریف و تفکیک وفادار بمانیم.

 1080568 - دوشنبه ۲۰ اردیبهشت ۱۳۸۹ - ۱۷:۳۵

مترجم "هستی و زمان" با اشاره به اینکه انسان موجودی است که می‌خواهد خود را اظهار کند، گفت: در جهان ما مهمترین چیزی که انسانها با آن سروکار دارند خودشان هستند یعنی رابطه انسانها با یکدیگر. به عبارت دیگر اولین رسانه، رابطه انسانها با یکدیگر است.

به گزارش خبرنگار مهر، سیاوش جمادی که درهمایش بین المللی فلسفه رسانه با عنوان "صنعت فرهنگ" سخنرانی می‌کرد با اشاره به اینکه تمرکز بحث او در صنعت فرهنگ آرای متفکران مکتب فرانکفورت خواهد بود، تصریح کرد: بحث صنعت فرهنگ در سال 1947 و توسط آدورنو و هورکهایمر در کتاب "دیالکتیک روشنگری" مطرح شد.

 وی افزود: بحث رسانه از زمانی مورد توجه قرار گرفته که انسان اراده کرد خود را برای دیگران اظهار(express) کند. یعنی خودش را به بیرون از خودش پرتاب کند. این مسأله برای فیلسوفی مثل ارسطو این گونه مطرح بود که انسان موجودی مدنی بالطبع است. یعنی انسان به طور ذاتی اجتماعی و مدنی است.

 مترجم "هستی و زمان" تصریح کرد: این موضوع به این معناست که اگر کسی در روی کره زمین وجود نداشته باشد، وجود انسان چنان گشوده است که متمایل به اظهار و رساندن خود به دیگری است. لذا رسانه قبل از آنکه به صورت تکنیک در آید در ذات انسان به طور بالقوه میل به رسانه وجود دارد.

 وی یادآور شد: انسان با دهان صحبت می‌کند و می‌خواهد صحبت خود را به دیگری برساند. در جهان ما مهمترین چیزی که انسانها با آن سروکار دارند خودشان هستند یعنی رابطه انسانها با یکدیگر. به عبارت دیگر اولین رسانه، رابطه انسانها با یکدیگر است.

 مترجم "چه باشد آنچه خوانندش تفکر" در ادامه خاطر نشان کرد: تنها موجودی که توانایی این را دارد که اشیاء را ابزار خود سازد انسان است. حال سؤال این است که چه چیزی باعث تقویم رسانه می‌شود. رسانه را انسانی که صدای خود را به گوش دیگران می‌رساند از یک سو و کسی که صدای انسان را می‌شنود (شنونده) از سوی دیگر قوام می‌بخشد.

 جمادی در ادامه با اشاره به آرای لویناس در خصوص سنجه با فرهنگ بودن جوامع خاطر یادآور شد: امانوئل لویناس معتقد است که تنها سنجه رشد فرهنگ در یک جامعه این است که انسان بتواند با انسان دیگری همدردی پیدا کند. در این همدردی ایده‌آل، که جهان امروز ما با آن فاصله دارد، رسانه بودن انسان یک جهتش این است که انسانی دیگر صدایش را بشنود.

 این مترجم آثار فلسفی در ادامه خاطر نشان کرد: سؤال مهم این است که با جهانی این چنینی چقدر فاصله داریم. تا زمانی که با این جهان فاصله داریم نیاز است که رسانه به جای آنکه معطوف به قدرت باشد در جهت رساندن صدای انسانی به انسان دیگر اقدام کند.

 وی در ادامه با اشاره به تفاوت تعریف فرهنگ در صنعت فرهنگ با سایر تعاریف، افزود: کلمه فرهنگ در صنعت فرهنگ به طور اساسی با کلمه فرهنگی که تاکنون به کار می‌رفته هم مدلول نیست. تعریف آدورنو از فرهنگ با تعریف از فرهنگ به معنای آداب و رسوم و فراداده‌هایی از گذشته به یک معنا نیست. در بحث صنعت فرهنگ، تأکید آدورنو بر صنعت است. چون این رسانه صنعتی است که در دوران جدید قدرت تکثیرپذیری و بازتولید فرآورده هنری را به طور چشمگیری بالا برده است.

مترجم "هستی و زمان" تصریح کرد: رسانه پیامی را منتقل می‌کند؛ چه این رسانه دهان باشد یا رسانه چند سویه. رسانه پیامی را از کسی به کس دیگر منتقل می‌کند و از زمانی که این پیام از فرستنده به گیرنده می‌رسد و چه اتفاقی برای آن می‌افتد موضوع قابل تأملی است. آدورنو می‌گوید که انتشار خود باعث قدرت می‌شود. البته این موضوع از دیرباز مطرح بوده و منحصر به آدورنو نمی‌شود.

در 3 ماهه نخست سال 94 برای 594 رسانه مکتوب و الکترونیک مجوز صادر کرد.

به گزارش دبیرخانه هیات نظارت بر مطبوعات، از مجموع 594 رسانه ای که طی سه ماه نخست امسال مجوز فعالیت دریافت کردند، تعداد 349 رسانه در حوزه مکتوب و 245 مجوز در حوزه رسانه های برخط،  پروانه انتشار دریافت کردند.

بنابر این گزارش در بین مجوزهای استانی، استان های آذربایجان شرقی، اصفهان و قم با دریافت 31، 29 و 26 پروانه انتشار بیشترین آمار دریافت مجوز را به خود اختصاص دادند.

تفکیک رسانه های مکتوب از حیث دوره انتشار بدین ترتیب بوده که از مجموع 349 رسانه، 25 هفته نامه، 43 دو هفته نامه، 126ماهنامه، 35 دوماهنامه، 97 فصلنامه، 18 دوفصلنامه و 5 رسانه برای انتشار بصورت سالنامه مجوز دریافت کردند.

شایان ذکر است از ابتدای سال جاری تا کنون هیات نظارت بر مطبوعات، 8 بار تشکیل جلسه داده که با حضور اکثریت اعضای محترم و حضور دائمی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده است.

بنابراین گزارش هیات نظارت بر مطبوعات در سال گذشته مجموعا برای 1160 رسانه پروانه انتشار صادر کرده بود.